Skolyoz

Skolyoz, omurganın anormal eğriliğidir. Bir kişinin omurgasının normal şekli, omzunun tepesinde bir eğri ve alt sırtta bir eğri içerir. Omurganız bir yandan diğer yana kavisliyse veya “S” veya “C” şeklindeyse, skolyozunuz olabilir. Çoğunlukla erken çocukluk döneminde, çocuk ergenliğe erişmeden hemen önce gelişir. Erken ergenlik döneminde teşhis konulması daha yaygın olmakla birlikte, yetişkinler teşhis edilmeyebilir veya daha sonraki yaşamda Skolyoz geliştirebilir.

Türleri

1. İdiyopatik skolyoz : Bilinen bir nedeni olmayan skolyozdur. Vakaların %80 kadarında doktorlar omurga eğriliğinin kesin nedenini bulamıyor.
2. Konjenital skolyoz : Doğumdan önce bebeğin sırtının gelişmesiyle başlar. Omur adı verilen sırttaki küçük kemiklerle ilgili sorunlar, omurganın eğrilmesine neden olabilir. Omurlar eksik olabilir veya düzgün bölünmeyebilir. Doktorlar bu nadir durumu çocuk doğduğunda fark edebilirler. Ya da gençlik yıllarına kadar bulamayabilirler.
3. Nöromüsküler skolyoz : Spina bifida , serebral palsi veya omurilik yaralanması gibi bir bozukluktan kaynaklanır. Bu koşullar bazen kaslarınıza zarar verir ve böylece omurganızı doğru şekilde desteklemezler. Bu, sırtınızın bükülmesine neden olabilir.
4. Dejeneratif skolyoz : Yetişkinleri etkiler. Yaşlandıkça omurganın diskleri ve eklemleri yıpranmaya başladığından genellikle alt sırtta gelişir.

Tipleri

1. Torasik Eğri (Thoracic Curve) : Torasik skolyoz, idiyopatik skolyoz ile en sık görülenlerden biridir. Bu tip skolyoz genellikle birinin duruşunda görülen “kaburga kamburluğu” ile ilişkilidir. Genellikle hastanın ağırlık merkezi sağa kaydırılarak dengesiz görünmesine neden olur.
2. Torakolumbar Eğri (Thoracolumbar Curve) : Torakolumbar skolyozda tek taraflı belirgin kas belirginliği vardır. Ağırlık merkezinin merkez çizgiden kayması nedeniyle duruş dengesiz görünür. Bu, göğüs kafesinin tutulumu nedeniyle birincil torasik eğriye benzeyebilir.
3. Lumbar Eğri : Lumbar skolyoz, idiyopatik skolyozda da oldukça yaygındır. Birinin duruşuna bakıldığında, ağırlık merkezi genellikle her iki tarafa kayar ve bu da onların dengesiz görünmesine neden olur. Genellikle bu tip skolyozla ilişkili olarak yüksek bir sağ kalça ve düşük sol kalça görürsünüz.
4. Çift Ana Eğri (Double Major Curve) : Sağ torasik sol lumbar eğriye çift ana eğri denir ve görülmesi en zor olanı olabilir. Bunlar, omurganın iki eğri arasındaki göreli dengesi nedeniyle bazen tespit edilemez.

Nedenleri

Skolyozun nedeni genellikle belirlenemez. Doktorların tanımlayabileceği yaygın nedenler şunları içerir:

• serebral palsi , hareket, öğrenme, işitme, görme ve düşünmeyi etkileyen bir grup sinir sistemi bozukluğu
• kas distrofisi , kas güçsüzlüğü ile sonuçlanan bir grup genetik bozukluk
• spina bifida gibi bir bebeğin omurga kemiklerini etkileyen doğum kusurları
• spinal yaralanmalar veya enfeksiyonlar

Ailesinde skolyoz öyküsü olan kişilerin bu durumu geliştirmesi daha olasıdır. Kadınların erkeklere göre daha şiddetli bir skolyoz formuna sahip olma olasılığı daha yüksektir.

Belirtileri

• Sırtınızda görünür bir eğri
• Düzensiz görünen omuzlar, bel veya kalçalar
• Daha büyük görünen bir omuz bıçağı (kürek kemiği)
• Vücudunuzun bir tarafında diğerinden daha fazla dışarı çıkan kaburgalar
• Bel ağrısı
• Sırt sertliği
• Bacaklarınızda ağrı ve uyuşukluk (sıkışmış sinirlerden)
• Yorgunluk nedeniyle kas zorlanması
• Akciğerlerin genişlemesi için göğüste azalmış alan nedeniyle nefes alma sorunları

Teşhis

Fizik muayene ve görüntüleme testleri ile teşhis edilebilir.

Doktorunuzun skolyoz aramak için isteyebileceği görüntüleme testleri şunları içerir:

• Röntgen : Bu test sırasında , omurganızın bir resmini oluşturmak için az miktarda radyasyon kullanılır.
• MRI taraması:  Bu test, kemiklerin ve onları çevreleyen dokunun ayrıntılı bir resmini elde etmek için radyo ve manyetik dalgaları kullanır.
• BT taraması : Bu test sırasında , vücudun 3 boyutlu bir resmini elde etmek için çeşitli açılardan X-ışınları çekilir.
• Kemik taraması:  Bu test, kanınıza enjekte edilen ve dolaşımın arttığı alanlarda yoğunlaşan ve spinal anormallikleri vurgulayan radyoaktif bir solüsyon tespit eder.

Tedavi

Skolyoz için yaşa ve durumun ciddiyetine bağlı olarak değişen bir dizi tedavi vardır.

Skolyozlu çocukların çoğunda hafif eğrilikler vardır ve muhtemelen bir korse veya ameliyatla tedaviye ihtiyaç duymazlar. Hafif skolyozu olan çocukların, büyüdükçe omurgalarının eğriliğinde değişiklik olup olmadığını görmek için düzenli kontrollere ihtiyaçları olabilir.

Yaygın bir yönteme “Schroth yöntemi” adı verilir. Esas olarak hedeflenen hareketler ve kaslar yoluyla omurgayı zamanla daha normal bir forma geri çekmeye yönelik izometrik egzersizlere odaklanır.

Çocuğunuzun kemikleri hala büyüyorsa ve orta derecede skolyozu varsa, doktorunuz bir korse önerebilir. Korse takmak skolyozu iyileştirmez veya eğriliği tersine çevirmez, ancak genellikle eğriliğin daha da ilerlemesini önler.

Şiddetli skolyoz tipik olarak zamanla ilerler, bu nedenle doktorunuz omurga eğriliğinin şiddetini azaltmak ve daha da kötüleşmesini önlemek için skolyoz ameliyatı önerebilir. En yaygın skolyoz cerrahisi tipine spinal füzyon denir.

Spinal füzyonda, cerrahlar omurgadaki (omurlar) iki veya daha fazla kemiği birbirine bağlar, böylece bağımsız hareket edemezler. Omurların arasına kemik parçaları veya kemiğe benzer bir malzeme yerleştirilir. Metal çubuklar, kancalar, vidalar veya teller tipik olarak eski ve yeni kemik materyali birlikte kaynaşırken omurganın o kısmını düz ve hareketsiz tutar.

Skolyoz genç yaşta hızla ilerliyorsa, cerrahlar çocuk büyüdükçe uzunluğunu ayarlayabilen bir çubuk takabilir. Bu büyüyen çubuk, omurga eğriliğinin üst ve alt kısımlarına takılır ve genellikle altı ayda bir uzar.

Omurga cerrahisinin komplikasyonları kanama, enfeksiyon, ağrı veya sinir hasarını içerebilir. Nadiren kemik iyileşemez ve başka bir ameliyat gerekebilir.